Рудный қаласының көрікті жерлерінің бірі тарихи-өлкетану мұражайы болып табылады, оның құрылуы Қазақстан Республикасының құрметті мәдениет қайраткері, Ұлы Отан соғысының қатысушысы, кәсіби техникалық білім беру үздігі, Рудный қаласының Құрметті азаматы Иван Иванович Дьячковтың есімімен және Черкас облысының атақты өлкетанушы, жазушысы Лукашов жерімен байланысты.

1982 жылы Рудный қаласының басшылығы И. И. Дьячков бастауымен ҚКП қалалық комитетінің бірінші хатшысы Б. К. Асатовқа облыстық және республикалық инстанцияларға мұражайды құру туралы хат жолдады. 1982 жылғы 30 желтоқсанда республика Үкіметі Рудный қаласындағы мұражай ашылсын деп қаулы етті. 1983 жылдың 28 тамызында облыстық және қалалық қоғам өкілдерінің қатысуымен мұражай ашылды. Бұл облыс пен қаланың мәдени өміріндегі тамаша оқиға болды.     
   Мұражай бүгінде – бұл ғасырлық дәстүрлерді сақтап, жас ұрпақтың бойында қазақстандық патриотизмді, азаматтықты, өз қаласы мен елінің тағдырына жауапкершілік сезімін тәрбиелейтін ғылыми-зерттеу және мәдени-демалыс мекемесі.

Қазіргі уақытта мұражай

 - Бүгін музейге кімдер барады? Мұғалімдер, оқушылар, өлкетанушылар, туристер, жай келушілер. Біреулері білім үшін келсе, басқалары – қызық үшін келеді. Және, сол және басқа да қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін қазіргі заманғы мұражай біреулерге – мәдени-ойын – сауық орталығы, басқаларына - рухани орталығы болуы тиіс. Осылайша, музейдің мазмұны бойынша дәстүрлі және нысаны бойынша инновациялық жұмысы - оның өмір сүруі мен нығаюының негізі.